บทประพันธ์โดย : สลิลา

บทโทรทัศน์โดย : ธราดล

กำกับการแสดงโดย : ชัยวุฒิ เทพวงษ์

เรื่องย่อละคร จันทร์กระจ่างที่กลางทุ่ง

ทองทาบ จันทร์กระจ่าง ลิเกตัวพ่อผู้โด่งดังที่สุดของยุค ถูกยิงตายบนเวที เนื่องจากความเจ้าชู้ไม่เลือก เวทีลิเกโดนเผาและพังครืนหลังจากไฟโหมเต็มที่ ยังไม่ชัดว่าพระเอกตายหรือไม่ ทั้งหมดนี้เป็นภาพติดตาเด็กชายทองนพคุณ วัยเก้าขวบและ นางแหวนที่อุ้มเด็กหญิงพลอย อยู่ในเหตุการณ์ด้วย

หลายปีผ่านไป ณ ตำบลหนึ่งแถวบ้านหนองไผ่ ต.บ้านพราน อ.แสวงหา จ.อ่างทอง เปิดตัว ทอง หรือ ทองนพคุณ บนเวทีมวยไทย เห็นได้ชัดว่าทองเป็นมวยฝีมือดีมาก เป็นการชกมวยระดับตำบล เดิมพันก้อนเล็กแต่มีความหมายมากกับทอง ดำเพื่อนสนิทของทองมาเป็นพี่เลี้ยงนักมวย ในที่สุดทองชนะน็อก ทองหมดแรงเข่าอ่อนแทบทรุด หน้าตาแตกยับเยิน เลือดกรัง บุญสมลูกชายกำนันเทิ้มมาดูมวยนัดนี้ด้วย บุญสมสั่งลูกน้องปล้นเงินของทอง ไม่ได้คิดจะเอาเงิน แค่อยากแกล้งทองไม่ให้มีเงินพอส่งดอกเบี้ยเงินกู้พ่อของตนเท่านั้นเอง

วันหนึ่งบุญสมบอกทองว่ามีงานด่วนให้ทำ ทองไม่ยอมทำเมื่อรู้ว่าต้องลักพาผู้หญิงหนี บุญสมขู่จะทำร้ายแม่และน้องสาวของทอง ซ้ำร้ายจะให้พ่อยึดที่นาของทองอีกถ้างวดนี้ยังไม่มีเงินจ่ายดอก แต่หากทองรับปากทำงานให้เขา ก็จะยกหนี้ให้ ทำให้ทองจำต้องรับปากเพราะเป็นห่วงแม่กับน้องระหว่างที่ทองไปทำภารกิจ บุญสมให้ลูกน้องอยู่คุมตัวแม่ (นางแหวน) และน้อง (พลอย) ของทองที่บ้านทอง

วันที่ต้องลักพาตัวเจ้าสาว ทองวางแผนเข้าไปงานแต่งงานและทำภารกิจได้สำเร็จ โดยหารู้ไม่ว่าทั้งหมดเป็นแผนการณ์ร้ายของยุวดี ลูกพี่ลูกน้องของเดือนเด่นที่หวังครอบครองวิฑูรย์ และสวมรอยเป็นเจ้าสาวซะเอง และหญิงสาวที่ถูกลักพาตัวมาคือ เดือนเด่น เดือนเด่นสลบไม่รู้เรื่อง เพราะยุวดีเข้ามาช่วยทองลักพาตัวเดือนเด่นไป ทองทำงานเสร็จก็รีบส่งต่อร่างที่นอนสลบผ้าคลุมหน้าปิดไว้เรียบร้อยให้บุญสมทันทีบุญสมดีใจทั้ง ๆ ที่ยังไม่เห็นหน้าเจ้าสาว รีบขับรถกลับบ้านที่ต่างจังหวัด มาถึงบ้านเป็นเวลาเดียวกับที่เดือนเด่นเริ่มรู้สึกตัว ต่างคนต่างตกใจสุดขีด เจ้าสาวลงจากรถ วิ่งหนี ร้องให้ช่วยไปด้วยทั้งชุดแต่งงาน ความปากร้าย และปากว่ามือถึงของเดือนเด่นทำให้บุญสมโดนถีบกระเด็น บุญสมโกรธจัดล็อกตัวสาวแสบไปไว้ที่บ้านทองให้ทองรับผิดชอบ แต่ได้แต่มืดแปดด้าน เพราะมือถือ หรือรถยนต์ก็ไม่มี จะมีก็แต่รถมอเตอร์ไซค์ประกอบเองของดำและเด่น โทรศัพท์มือถือใด ๆ ที่จะอำนวยความสะดวกให้เดือนเด่นกลับบ้านได้ในวันนี้ นอกจากอาหารและที่นอนที่พอให้ผ่านคืนนี้ไปก่อน

นางแหวนขอให้เดือนเด่นพักที่บ้านไปก่อน พรุ่งนี้รอให้บุญสมอารมณ์เย็นลงแล้วก็ค่อยไปเจรจา แต่เดือนเด่นไม่ยอมพักที่บ้านทอง เพราะลึก ๆ ตัวเธอไม่อาจทนอยู่บ้านแบบนี้ได้ ไหนจะกลิ่นขี้ควายอีก จึงอยากกลับบ้านซะตอนนี้เลย ทองแกล้งขู่ว่าพวกจี้ปล้นโจรหื่นกามก็เยอ แต่งตัวประหลาดแบบเดือนเด่นละเสร็จแน่ นางแหวนเองก็เข้าใจหัวอกคนเป็นแม่ จึงบอกกับทองว่า หากพรุ่งนี้เช้าบุญสมไม่ยอมไปส่งเดือนเด่น ทางเราก็ต้องส่งเธอกลับด้วยเงินที่มีน้อยนิด จะปล่อยให้กลับเองก็ไม่ได้ ทองต้องไปด้วยส่วนเรื่องเงินที่ต้องจ่ายหนี้ไว้ค่อยหากันอีกที ทองโอบแม่มาซบไหล่ เศร้ากับชะตาชีวิตกันทั้งสองคน เดือนเด่นได้พูดคุยกับพลอย รู้สึกว่าครอบครัวนี้มีน้ำใจและเป็นคนดี

ทางด้านคุณนายเนื้อทอง แม่ของเดือนเด่น กลุ้มใจและเป็นห่วงลูกสาวมาก ได้แต่รอให้ลูกติดต่อกลับมา ส่วนวิฑูรย์ก็ต้องทุกข์ใจ เพราะสถานการณ์ทำให้เขาต้องแต่งงานกับยุวดีในวันนั้นเลย โดยพ่อ-แม่วิฑูรย์ก็เห็นดีด้วย ยุวดีสมหวังในความรัก ได้มีหน้ามีตาในสังคม มีบริษัทใหญ่โต เพื่อนสนิทยุวดีก็พลอยดี๊ด๊าไปด้วย

การมาพักอาศัยบ้านทอง ทำให้โบตั๋น ลูกสาวร้านของชำในหมู่บ้าน และสวาท ลูกสาวกำนันเทิ้ม ไม่พอใจที่ชายคนรักมีผู้หญิงหน้าสวยมาอยู่ด้วย ทั้ง 2 ตั้งตัวเป็นอริกับเดือนเด่น ตัวเดือนเด่นเองก็ชอบแกล้งยั่วให้ 2 สาวโวยวาย วี้ดว้ายใส่ทอง คนกลางอย่างทองจึงน่าสงสารที่สุด

เดือนเด่นตกกระไดพลอยโจนอยู่บ้านทองไปอีกหลายวัน ทั้ง ๆ ที่พยายามจะกลับบ้าน แต่ก็มีเหตุและอุปสรรคตลอด โดยเฉพาะการปั่นป่วนของกำนันเทิ้ม เพราะกำนันหลงใหลในความสวยและฉลาด จนอยากได้เดือนเด่นเป็นเมียอีกคน ความพยายามของกำนันเทิ้ม ทำให้บรรดาเมียเด็กทั้ง 3 คนของกำนันวี้ดว้าย โวยวายเนื่องจากกลัวตกกระป๋อง จิตแจ่มต้องคอยปรามคอยว่า ทั้งกำนันและบรรดาเมียเด็กจอมโวยวาย ในหมู่บ้านนี้ดูเหมือนจิตแจ่มจะเป็นคนเดียวที่กล้าว่า กล้าด่ากำนันเทิ้ม เพราะทุกคนในหมู่บ้านกลัวบารมีกำนันกันหมด

เดือนเด่นเดินดูรอบบ้านทอง และแอบเข้าไปในห้องเก็บของ เห็นอุปกรณ์ทั้งชุดทั้งฉากลิเกเก็บไว้เต็มไปหมด มาถามจากนางแหวนและเพื่อน ๆ ของทอง จึงได้รู้ว่าอดีตพ่อของทองมีอาชีพลิเก แถมเป็นคณะที่โด่งดัง แต่มีเหตุการณ์ที่ทำให้ทองฝังใจ เลยต้องเก็บทุกสิ่งทุกอย่างไว้อย่างมิดชิด พลอยเองยังไม่ค่อยรู้เรื่อง เพราะตอนพ่อตายพลอยเพิ่งเกิดได้ไม่นาน ดำขอร้องอย่าพูดให้ทองได้ยินเชียว เพราะตั้งแต่เกิดมาจนโตป่านนี้ เรื่องพ่อและลิเกเป็นเรื่องที่ทำร้ายจิตใจทองมากที่สุด เดือนเด่นเห็นว่าเริ่มซีเรียสจึงเงียบไป แต่ใจยังอยากให้ทองเล่นลิเกเลี้ยงปากท้องครอบครัว ดีกว่าเดินสายต่อยมวยเจ็บตัว หนำซ้ำยังไม่พอค่าดอกเบี้ยให้กำนันเทิ้มอีก

ทองปรึกษาแม่เรื่องหาเงินใช้หนี้กำนันเทิ้ม ควายก็เหลือแค่ตัวเดียว ถ้าขายไปอีกก็ไม่มีอะไรไว้ทำนาแล้ว ชกมวยวนเวียนอยู่แถวนี้เงินเดิมพันก็น้อยเหลือเกิน จะเอาเงินเยอะก็ต้องไปชกเวทีระดับอำเภอ ระดับจังหวัด แม้จะห่วงแม่กับน้อง แต่บางทีอาจต้องไป นางแหวนห่วงทองมาก ไม่อยากให้ชกมวย ทองบอกว่าเขาเป็นผู้ชาย ต้องหาเลี้ยงครอบครัว ลำพังทำแต่นาเงินไม่พอไถ่ที่ดินคืน และแทบจะไม่พอส่งดอกเบี้ยด้วย แล้วพลอยก็ยังต้องเรียนหนังสือ และตั้งแต่เขาชกมวยมา เขายังไม่เคยแพ้ เดือนเด่นสอบถามว่าเห็นเครื่องลิเกเต็มห้อง ทำไมไม่เล่นลิเก คนชอบเรื่องบันเทิงดีไม่ดีอาจจะปลดหนี้ได้และกลับมาสุขสบายเหมือนก่อน ทองต่อว่าเดือนเด่นแล้วปึงปังไป นางแหวนได้แต่มองตามด้วยความเศร้า เดือนเด่นงงว่าทำไมทองต้องโกรธขนาดนั้น

นางแหวนเปิดช่องหัวเตียง หยิบภาพถ่ายภาพหนึ่งที่ซ่อนไว้ออกมาให้เดือนเด่นดู เป็นภาพชายหนุ่มหล่อหน้าเหมือนทอง แต่งชุดพระเอกลิเกยิ้มหว่านเสน่ห์ โอบนางแหวนวัยสาวซึ่งแต่งชุดนางเอกยิ้มสดชื่นมีความสุขมาก แล้วนางเริ่มเล่าว่าพ่อของทองเป็นเจ้าของคณะลิเกชื่อ จันทร์กระจ่างฟ้า เป็นคณะลิเกที่มีชื่อเสียงในแถบนี้ คนดูนิยมมาก เล่นที่ไหนคนแน่นขนาดวิกแตกที่นั่น พลอยเข้ามาฟังด้วย เมื่อพ่อของทองมีชื่อเสียงมีเงินทอง พ่อของทองเปลี่ยนไป จากที่เจ้าชู้อยู่แล้วเป็นเจ้าชู้มากขึ้น ได้นางเอก นางร้าย ตัวประกอบหญิงกี่คนกี่คนในคณะเป็นเมียหมด แล้วยังยุ่งกับแม่ยกกับผู้หญิงที่ตัวเองถูกใจไปเรื่อย ไม่รู้ลูกเขาเมียใคร หว่านเงินไปทั่ว เลี้ยงข้าวเลี้ยงเหล้าใครต่อใครไม่อั้น ตัวเองก็กินเหล้าราวกินน้ำ เดือนเด่นบอกไม่ยุติธรรมที่ทองปล่อยให้แม่กับน้องลำบาก นางแหวนบอกว่าอย่าว่าทองเลย บาดแผลในใจทองลึกเกินกว่าที่ทองจะลืม และทุกวันนี้ทองก็ทำทุกอย่างเพื่อจะให้แม่กับน้องพ้นความยากลำบาก

ทองกับเดือนเด่นมีปากเสียงกันเรื่องลิเก และไม่พูดคุยกันอีก ..... วันหนึ่งดำบอกทองว่าเดือนเด่นป่วยหนักเข้าโรงพยาบาล ทองตกใจมาก เงินที่มีอยู่ไม่พอแน่นอน ทองตัดสินใจเล่นลิเกเพื่อหาเงินรักษาเดือนเด่น ให้เพื่อน ๆ เร่งหางาน ส่วนตอนนี้ช่วยกันรวบรวมเงินเท่าที่มีมาให้เขาไปโรงพยาบาลก่อน

นางแหวนและพลอยดีใจมาก พลอยไปตามบรรดาลูกวงเก่า ๆ ของพ่อมารวมกัน ทั้งเพื่อนสนิทนางแหวน หรือแม้แต่ วัฒนา คนเก่าที่เคยเล่นคู่กับทองทาบตามรายชื่อที่แม่จดให้ แต่สุดท้ายแผนแตกว่าเดือนเด่นสร้างสถานการณ์ แต่ลูกผู้ชายพูดคำไหนคำนั้น ทองไล่เตะดำกับเด่นกระเจิงที่ทรยศไปเข้าข้างเดือนเด่น แม้ความสำเร็จครั้งนี้จะได้มาด้วยเล่ห์ แต่เดือนเด่นก็เห็นความจริงใจของทองต่อเธอและประทับใจน้ำใจของทองมาก เดือนเด่นขอโทษทองอย่างจริงใจ ตาที่วาบวับแปลก ๆ ของทองทำให้เดือนเด่นใจเต้นแปลก ๆ เหมือนกัน

เดือนเด่นนำเอาชุดแต่งงานสุดแพงของเธอไปปล่อยเช่าที่ตลาดในเมือง ได้เงินมัดจำมาก้อนหนึ่ง ดำซื้อมือถือมาด้วย เดือนเด่นจำเบอร์มือถือใครไม่ได้เลย นอกจากเบอร์บ้าน แต่โชคร้ายที่โทรเข้าไปเจอยุวดีรับสาย ทำให้ไม่ได้คุยกับแม่ ซ้ำร้ายยุวดีแอบถอดสายโทรศัพท์บ้านออก และยังโกหกทุกคนว่าเดือนเด่นโทรมาบอกว่าหนีไปกับชายคนรักใหม่ วิฑูรย์ได้รู้ก็ช้ำใจ แต่ยังไงก็ไม่ยอมแพ้ เขาให้คนสนิทคอยเช็กความผิดปกติของยุวดี เรื่องการสั่งตัดชุดที่เหมือนกัน

ชาวคณะทุกคนให้ทองเป็นพระเอกและให้พลอยเป็นนางเอก เดือนเด่นขอเป็นผู้จัดการคณะแทน ชาวคณะลิเกลงความเห็นว่าจะซ้อมกันที่บ้านของวัฒนาซึ่งมีฐานะดีหน่อย และมีหน่วยก้านลิเกดีระดับทองทาบ วัฒนาและมหาสมบรูณ์ช่วยกันเป็นครูสอนลิเกให้ทอง และร่วมเล่นด้วย

โบตั๋นเห็นข่าวประกาศตามหาเดือนเด่น มีเงินรางวัลนับล้านบาท เลยรีบมาบอกให้เดือนเด่นกลับบ้าน และเลิกตอแยกับทองได้แล้ว แต่เดือนเด่นยังขออยู่ทำหน้าที่ผู้จัดการคณะลิเกให้สำเร็จก่อน ทำมาจนถึงจนาดนี้แล้ว เมื่อไหร่ที่ทองได้เล่นลิเกเธอจะกลับบ้านทันที เพราะคิดถึงบ้านและแม่ใจจะขาด และหว่านล้อมให้โบตั๋นเป็นแม่ยกคนสำคัญให้ทอง คอยสลับสนุนทอง ให้เหนือกว่าสวาท รับรองทองต้องหันมาสนใจและเทคะแนนรักโบตั๋นแน่นอน โบตั๋นเริ่มคล้อยตาม โบตั๋นเบื่อความเจ้าชู้ปากหวานของกำนันมาก เมื่อไหร่ที่กำนันมานั่งที่ร้าน เธอจะแอบเอาน้ำต้มผ้าขี้ริวชงกาแฟให้กำนันกิน เตี่ยคอยห้ามคอยดุก็แล้ว แต่ก็ไม่เป็นผล กำนันเองกินกาแฟไปจีบสาว ๆ คล่องคอดี

บุญสมยังติดต่อกับยุวดี และเคลิ้มตามสิ่งที่ยุวดีกุเรื่องขึ้นมา บุญสมพยายามรั้งไม่ให้เดือนเด่นกลับบ้านตามคำสั่งของยุวดี ด้วยเหตุผลที่ยุวดีให้ไว้ว่าจะขอเวลาเคลียร์เรื่องหย่าก่อน บุญสมเชื่อยุวดีทุกอย่างจนเหมือนคนตาบอด กำนันเทิ้มยังให้คนป่วนทองเรื่องเดือนเด่น ทองบอกว่าเดือนเด่นควรไปให้พ้นพื้นที่อิทธิพลมืดของกำนัน เดือนเด่นเล่าให้ฟังว่า ถ้าเธอยังอยู่ที่นี่บุญสมจะยกเว้นดอกเบี้ยให้ทอง ทองบอกว่าไม่ต้องสนใจเรื่องนั้น คำพูดของบุญสมเชื่อถือไม่ได้ กำนันอิทธิพลมาก พวกมาก ทองกลัวว่าสักวันจะเพลี่ยงพล้ำ ต้านกำนันไม่อยู่

เดือนเด่นทำหน้าที่ของเธออย่างเข้มแข็งและสนุกสนานในการเลือกเรื่องเล่นลิเกเปิดตัวทอง เธอบอกว่าคณะเปิดตัวอีกครั้งต้องให้คนลือทั้งเมือง การเป็นพระเอกลิเกของทองทำให้มีการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ เขาสามารถใช้ลิเกเป็นสื่อให้ชาวบ้านเริ่มเป็นตัวของตัวเอง ไม่ถูกอำนาจของกำนันครอบงำฐานะครอบครัวดีขึ้น พร้อม ๆ กับเดือนเด่นที่ต้องกลับไปสู่ความเป็นจริงในโลกเมืองกรุงของเธอ

เดือนเด่นกับทองตัดสินใจออกจากหมู่บ้านด้วยการเดินเท้าออกไปตามทางลัดในหมู่บ้าน แต่ก็มีเหตุให้ไปไปรอด เดือนเด่นกลับมาที่หมู่บ้านอีกครั้ง ไม่นานนัก วิฑูรย์และคุณนายเนื้อทองก็ตามมาที่หมู่บ้าน ทั้งหมดได้เจอหน้ากัน คุณนายเนื้อทองขอบใจครอบครัวของทองที่ดูแลเดือนเด่นหลังจากวันนั้นเดือนเด่นก็จากไป

ทองมีความสุขกับการเล่นลิเก และคิดถึงเดือนเด่นไปด้วย เขาเริ่มทำใจได้ในความต่างที่ดั่งฟ้ากับเหว ที่เหมือนจะไม่มีวันครองคู่กันได้ แต่เมื่อคู่กันแล้วก็ย่อมไม่แคล้วกัน วันหนึ่งเดือนเด่นได้กลับมาเป็นใช้ชีวิตกับทอง เป็นดัง จันทร์กระจ่างที่กลางทุ่ง ให้หมู่บ้านของทองตลอดไป ติดตามชมละคร จันทร์กระจ่างที่กลางทุ่ง ได้ทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 18.50 น. ทางช่อง 7 ละคร จันทร์กระจ่างที่กลางทุ่ง เริ่มตอนแรกวันพุธที่ 27 พฤศจิกายน 2562